top of page

Być albo nie być (sojusznikiem Tajwanu) ? Czyli o wyborach na Pacyfiku

Zaktualizowano: 8 lut




Co wiemy o Tuvalu? 

Tuvalu to niewielkie państwo archipelagowe znajdująca się na Oceanie Spokojnym. Mimo że, liczy jedynie kilkanaście tysięcy mieszkańców, to ma strategiczne znaczenie w regionie. W przeszłości stanowił część kolonii brytyjskiej, zaś w czasie II Wojny Światowej okupowały ją wojska japońskie, a następnie amerykańskie. Pełną niezależność uzyskało dopiero w 1978 r., stając się częścią Wspólnoty Narodów, a w 2000 r. zostało członkiem ONZ. 


Mała wyspa z dużym znaczeniem?

Tuvalu jest jednym z dwunastu państw utrzymujących stosunki dyplomatyczne z Tajwanem, co jest równoznaczne z uznawaniem jego rządu, a nie tego Chin kontynentalnych.  Premier Tuvalu potwierdził swoje poparcie dla sprawy tajwańskiej  podczas listopadowego Pacific Islands Forum, pozostając jednym z trzech państw Pacyfiku, poza Wyspami Marshalla i Palau, które wspierają Tajwan po tym, jak w ostatnim czasie Nauru opowiedziało się za rządem w Pekinie. 


Wybory 4x4

Wybory parlamentarne w Tuvalu odbywają się co 4 lata. Oficjalnie nie ma podziału partyjnego, a obywatele mogą wybrać dwóch deputowanych z 8 okręgów elektoralnych. Gwarantowane miejsce ma przedstawiciel Nukulaelae (atol Tuvalu), którym obecnie jest Seve Paeniu. W odpowiedzi na pytanie o przyszłe relacje z Tajwanem powiedział, że ,,relacje zostaną ponownie zrewidowane po wyborach’’. Stwierdził także, że o utrzymaniu stosunków, bądź nawiązaniu nowych będzie decydowało, który rząd będzie w stanie zapewnić większe szanse rozwoju wyspie. 


Nowy przywódca 

W wyborach o fotel premiera zawalczył obecny premier Tuvalu Kausea Natano oraz Simon Kofe – obecny minister sprawiedliwości, komunikacji i spraw zagranicznych. Kofe znany jest ze swojej walki z globalnym ociepleniem, a rozgłos uzyskał podczas szczytu klimatycznego w Glasgow w 2021 roku, podczas którego przemawiał w garniturze, stojąc do kolan w wodzie.  Mimo, że dopiero po około 7 dniach od daty wyborów parlamentarzyści będą musieli wybrać premiera to telewizja publiczna Tuvalu w zeszłą sobotę, 27 stycznia, podała do wiadomości, że Natano stracił swój mandat, co wiąże się z wyborem nowego premiera. Zwyczajowo wybór premiera występuje poprzez wysłanie po niego łodzi, która zabierze go do stolicy kraju - Funafuti, aby tam mógł utworzyć nowy rząd.


Język korzyści jako lingua franca

Tajwański ambasador w Tuvalu, Andrew Lin, zapewnia, że relacje z Tuvalu ,,będą oparte na długotrwałej przyjaźni‘’. Jednakże nadchodzące wybory nie gwarantują, że wybrani deputowani będą chcieli utrzymać stosunki z Tajwanem. Bowiem Tuvalu doskwierają problemy gospodarcze oraz klimatyczne.  W związku z czym, Tuvalu potrzebuje sojuszników chcących inwestować w wyspę i współpracować w dziedzinie gospodarki, rozwoju i ochrony klimatu. Rząd w Pekinie będzie chciał wykorzystać te problemy do realizacji własnych ambicji politycznych, tak jak zrobił to w przypadku innych wysp Pacyfiku, np. Wysp Salomona i Kiribati kilka lat temu, nawiązując z nimi stosunki dyplomatyczne.  Warto również dodać, że w listopadzie zeszłego roku Tuvalu zawarło porozumienie z Australią, w którym w zamian za gwarancje bezpieczeństwa i umożliwienie mieszkańcom pobytu w Australii w wypadku zagrożeń związanych ze zmianami klimatycznymi, Tuvalu pozwoliła Australii wpływać na swoje stosunki obronne innymi krajami.


Gra w pokera – wersja Nauru 

Nauru w ostatnim czasie nawiązało stosunki dyplomatyczne z Chinami, odcinając się od Tajwanu. Minister Spraw Zagranicznych Chin podpisał oficjalne porozumienie z władzami Nauru.  Jednak należy pamiętać, że Nauru w przeszłości zmieniało już lojalność wobec Chin i Tajwanu. W 2002, po 22 latach lojalności wobec Tajwanu, uznało Chińską Republikę Ludową, a po 3 latach ponownie powróciło do stosunków dyplomatycznych. Chiński Minister Spraw Zagranicznych, stwierdził, że ,,nie może się doczekać budowania wspólnych możliwości rozwoju opartych na nowoczesnych,  chińskich rozwiązaniach’’. 


Reakcja Tajwanu

Po ponownym nawiązaniu stosunków z Pekinem, Ministerstwo Spraw Zagranicznych Tajwanu stwierdziło, że działania ,,Komunistycznej Partii Chin są wymierzone przeciwko demokracji i wolności Tajwańczyków’’.  W swoim oświadczeniu, Ministerstwo stwierdziło, że ,,Nauru poddało się chińskiej manipulacji, ignorując wsparcie rozwojowe i wieloletnią przyjaźń okazaną przez Tajwan’’. Do sytuacji odniosło się także USA, określając działania Nauru jako ,,rozczarowujące’’ i wskazując na brak gwarancji spełnienia obietnic chińskich.


Trudne wybory

Utrzymanie pozytywnych stosunków z Tuvalu jest strategicznym celem Tajwanu, który w ostatnim czasie traci na znaczeniu w regionu, przez co pogłębia się jego izolacja polityczna. W obecnej sytuacji międzynarodowej  i w obliczu globalnych kryzysów, wyspy Pacyfiku będą dążyły do zawierania sojuszy i nawiązywaniu współpracy korzystnych dla nich gospodarczo oraz rozwojowo. Wybory są strategicznie ważne w perspektywie rywalizacji mocarstw w regionie, przede wszystkim dla: Chin, USA i Australii. Będą one pewnym odzwierciedleniem siły oddziaływania i wpływu poszczególnych państw, a także zwróceniem uwagi innych aktorów międzynarodowych na wyspy Pacyfiku. 


Autorka: Aleksandra Mentel


Źródła:


bottom of page